پروتکل ها تعیین کننده روش کار در ارتباط بین بخش های نرم افزاری و سخت افزاری شبکه هستند. مدل مرجع  (OSI )Open Systems Interconnection  ارائه دهنده چارچوب طراحی محیط های شبکه ای است.

برای انتقال اطلاعات در مدل مرجع OSIدر کامپیوتر مبدا اطلاعات از لایه فوقانی به طرف لایه تحتانی مدل OSI حرکت کرده و از آنجا به لایه زیرین مدل OSI واقع در کامپیوتر مقصد ارسال می شوند. در کامپیوتر مقصد اطلاعات از لایه های زیرین به طرف بالاترین لایه مدل OSI حرکت می کنند. عمل انتقال اطلاعات از یک لایه به لایه دیگر در مدل OSI از طریق واسطه ها یا Interface ها انجام می شود. این واسطه ها تعیین کننده سرویس هایی هستند که هر لایه مدل OSI می تواند برای لایه مجاور فراهم آورد.

  ادرسIP در این مدل مرجع  در لایهDataLink (لایه دوم مدلOSI)قرار دارد  و این لایه مسوول بررسی این موضوع خواهد بود که داده متعلق به کدامیک از کامپیوترهای موجود در شبکه است.

7 لایه مدل OSI

7-  (کاربرد)Application لایه ای را نشان می دهد که در آن نرم افزار ها به سرویس های شبکه دسترسی پیدا می کنند. این لایه سرویس هایی را نمایش می دهد که مستقیما نرم افزارها یی از قبیل برنامه های انتقال فایل، دسترسی به دیتابیس و فرستادن ایمیل را ساپورت می کنند. (مثال: SMTP,HTTP,FTP)

6- لایه ی(ارایه) Presentation اطلاعات دریافتی از لایه ی قبل را تبدیل به یک زبان میانی می کند و همچنین این لایه وظیفه ی مدیریت رمزگذاری اطلاعات را برعهده دارد و در صورت امکان داده ها فشرده می کند تا بیت های کمتری برای ارسال لازم باشد. (ASCII, MPEG, MIDI)

 5- لایه جلسه(یا نشست) یا Session است. این لایه بر برقراری اتصال بین دو برنامه کاربردی روی دو کامپیوتر مختلف واقع در شبکه نظارت دارد. همچنین تامین کننده همزمانی فعالیت های کاربر نیز هست. به این ترتیب اجازه میدهد دو کامپیوتر یک اتصال را برقرار ،حفظ و قطع نماید. (NetBIOS)

4- در لایه ی Transport(انتقال) پیام تصحیح خطا می شود و به بسته های کوچکتری تقسیم می شود، همچین بسته های دریافتی را بازسازی شده و پیام تایید دریافت برای فرستنده فرستاده می شود. (TCP, NetBEUI)

3- (شبکه)Network وظیفه دارد بسته را آدرس دهی کند و کوتاه ترین مسیر را برای ارسال آن فراهم کند و مانع از مشکلات ترافیکی در شبکه شود. (IP, IPX)

2- لایه(پیوند داده)Data Link وظیفه دارد تا اطلاعات دریافت شده از لایه شبکه را به قالبی منطقی به نام فریم (Frame) تبدیل کند. در کامپیوتر مقصد این لایه همچنین مسئول دریافت بدون خطای این فریم ها است.

1- وسرانجام لایه زیرین(فیزیکی) Physical این لایه اطلاعات را بصورت جریانی از رشته های داده ای و بصورت الکترونیکی روی کابل هدایت می کند(ارسال بیت به بیت اطلاعات را روی کانال ارتباطی را برعهده دارد). این لایه تعریف کننده ارتباط کابل و کارت شبکه و همچنین تعیین کننده تکنیک ارسال و دریافت داده ها نیز هستEthernet,. Token Ring و Fiber Distributed Data Interface ) FDDI) ، سه نمونه عملی از پیاده سازی لایه فیزیکی مدل OSI می باشند . لایه فیزیکی یا همان لایه اول ، از عناصر شبکه ای متفاوتی نظیر سطوح ولتاژ ، کابل ها و کانکتورها  تشکیل می گردد .

مقایسه مدل های OSI  و TCP/IP

مدل مرجع OSI و مدل مرجع TCP/IP نقاط مشترک زیادی دارند. هر دوی آنها مبتنی بر مجموعه ای از پرتوکل های مستقل هستند، و عملکرد لایه ها نیز تا حدی شبیه یکدیگر است. مدل OSI ثابت کرده که بهترین ابزار برای توصیف شبکه های کامپیوتری است. اما پروتکل های TCP/IP در مقیاس وسیعی مورد استفاده قرار می گیرد. این دو مدل تفاوت هایی با هم دارند که در زیر به برخی از آنها اشاره می کنیم:

• در مدل TCP/IP تفاوت سرویس ها، واسط ها و پروتکل ها واضح و مشخص نمی باشد.
• پروتکلهای OSI بهتر از TCP/IP مخفی شده است.
• قبل از ایجاد مدل OSI پروتکلهای آن طراحی و ابداع شد. در نتیجه این مدل وابستگی و تعامل خاصی با هیچ مجموعه پروتکلی ندارد. اما در TCP/IP مسئله برعکس بود و این خود باعث شده که مدل TCP/IP تنها برای شبکه های تحت خود مناسب باشد.
• مدل OSI دارای هفت لایه است اما مدل TCP/IP ، چهار لایه دارد و از لایه Presentation  و لایه Session  خبری نیست.
• لایه شبکه در مدل OSI اتصال گرا و غیر مستقیم است و لایه انتقال آن تنها اتصال گرا است اما در TCP/IP لایه شبکه الزاما غیر متصل و لایه انتقال آن اتصال گرا(TCP) یا غیر متصل(UDP) است.

تعریف تئوریم شبکه رو تا همینجا تموم میکنم از جلسه آینده مباحث عملی تری برای راه اندازی شبکه ارایه خواهد شد...مباحثی مثله انتخاب کابلها و وسایل مورد نیاز ....